WEERT | MALAWI – De Weerter pater Jo Kuppens (76), directeur van het Centre for Social Concern in Lilongwe, Malawi, viert op zondag 3 juni zijn 50-jarig priesterfeest. Kuppens is lid van de eveneens jubilerende Orde van de Witte Paters. Deze orde, ook wel ‘Missionarissen voor Afrika’ genoemd, bestaat dit jaar 150 jaar.
Hoogtepunt van de viering is de feestelijke hoogmis in de monumentale St. Martinuskerk in Weert. De hoogmis, waarin Jo Kuppens samen met deken Franken zal voorgaan, begint om 10.00 uur.
De mis zal opgeluisterd worden door het ‘St. Charles Luwanga English African Choir’. Na de dienst is er een receptie voor genodigden in het klooster van de Birgittinessen in de Maasstraat alwaar de Kerkelijke Harmonie St. Joseph 1880 een serenade brengt.
Jo Kuppens
Jo Kuppens is geboren in Weert, op de Maaspoort. Zijn ouders hadden een slagerij. Via een neef kwam hij in contact met de Witte Paters. Na opleidingen in Sterksel, Santpoort en Boxtel (filosofie) maakte hij zijn studie theologie af in de Verenigde Staten en Canada. Het straatarme Malawi werd al gauw zijn standplaats. Jo Kuppens volgde tussendoor ook zes jaar lang studies in Australië. Tijdens een sabbatical studeerde hij in Nijmegen ook nog de ‘theologie van de armoede’ en culturele antropologie.
Sinds 2002 is hij directeur van het ‘Centre for Social Concern’ (Centrum voor Sociale Bewogenheid) in Lilongwe, Malawi. Malawi is nog altijd een van de armste landen ter wereld. Het land heeft zowat de vorm van de provincie Limburg en ligt tussen Mozambique, Zambia en Tanzania. Het heeft geen grens aan de zee. Dit maakt import en export extra duur vanwege transportkosten.
Sinds 1994 heeft het land een democratisch stelsel, met president, parlement en gerechtelijke macht. Iedere 5 jaar zijn er verkiezingen. Er zijn verschillende instituties die helpen om de democratie op het rechte spoor te houden, zoals een anti-corruptie bureau, ombudsman, auditor generaal enz.
Er is inmiddels al een opvolger benoemd voor 76-jarige Jo Kuppens: een pater-econoom uit Tanzania. Jo Kuppens wil in het kader van zijn priesterfeest enkele kleinschalige projecten aanbieden aan het Centrum: een woonhuis dat verhuurd kan worden aan zijn medewerkers (24,000 euro), de bouw van twee practicumlokalen (biologie en chemie) die verhuurd kunnen worden aan omliggende middelbare scholen, de bouw van een groot magazijn voor opslag van lokale goederen en het opzetten van een fonds voor jongeren om hen te helpen met verdere opleidingen (o.a. verpleegkunde, ICT, toerisme en techniek).
Het werk van Jo Kuppens kan financieel ondersteund worden via overmaking op: ABN-AMRO t.n.v. Witte Paters, IBAN Nummer NL24ABNA0524547513
Met vermelding: project Pater J. Kuppens Malawi
Centre for Social Concern
Het Centrum voor Sociale Bewogenheid (Centre for Social Concern; CfSC) in Lilongwe, de hoofdstad van Malawi, is op initiatief van de Witte paters in 2002 door Pater Jo Kuppens opgericht.
Het centrum werd geïnspireerd door de sociale leer van de kerk. Een van de kernwaarden van deze leer is: een speciale keuze te maken voor de armen. Het Centrum doet dit door in al haar werk vooral te werken vóór en mét de armen met als doel verandering te brengen in hun leven.
Het Centrum van Kuppens kent een vijftal kernactiviteiten:
- Marktonderzoek
Het Centrum doet onderzoek naar de redenen die armen arm houden. Dit houdt in dat het Centrum werkt met regeringsinstanties die uiteindelijk de verantwoordelijkheid dragen voor deze armen. Jo Kuppens: ‘Praktisch betekent dit dat het Centrum marktonderzoek doet naar de levenskosten in Malawi. We proberen in kaart te brengen wat het kost om als gezin van zes personen genoeg te hebben voor een minimaal maar toch goed bestaan. Elke maand publiceert het CfSC een persbericht met de belangrijkste onderliggende redenen voor de stijging (of daling, maar dat gebeurt niet zo dikwijls…) in de kosten voor levensonderhoud. Welke gevolgen heeft dit voor de lonen? Dit maandelijks marktonderzoek leidt vaak tot een lichte verhoging van het loon. Op deze manier worden veel mensen geholpen om iets meer te verdienen en het zo makkelijker te maken de touwtjes aan elkaar te knopen.
- Kritisch volgen van de regering|
en ander principe herinnert er ons aan dat het algemeen belang, het gedeelde goed (common good) voorop moet staan voor de regering en de burgers. De regering dient op te komen voor álle Malawianen.
Jo Kuppens: ‘In de praktijk blijkt dat de regering het er beter wil laten uitzien dan dat het in werkelijkheid is. Een goede indruk maken is soms belangrijker dan mensen echt uit de armoede te helpen. Zo heeft het CfSC aangetoond dat vele gezinnen niet genoeg eten, zowel wat betreft de hoeveelheid als de kwaliteit’. Die informatie wordt doorgespeeld aan de lokale gemeentelijke regering en de NGO’s die er werken. Ook andere problemen worden aangekaart in ontmoetingen tussen de dorpelingen (burgers) en de machthebbers (dutybearers). Dit heeft vele malen geleid tot verandering ten goede. Soms met de druk van de media, zoals de nationale radiostations. Ook een beroep doen op wat in Malawi ‘God Fearing’ (beroep doen op religieuze sentimenten) wordt genoemd, kan soms helpen.
- Participatie bevolking
Mee kunnen praten over zaken die de bevolking aangaat is erg belangrijk in de visie van het CfSC. Mensen moeten zich gewaardeerd voelen. Kuppens: ‘Het is een principe van de sociale leer dat dikwijls gekoppeld wordt aan menselijke waardigheid. In dit kader organiseren wij diverse trainingen in ons centrum’
- Dialoog Islam-Christendom
Malawi is een land met een vrij grote groep Islamieten. In sommige gebieden zijn ze in de meerderheid, elders zijn het minderheden. Jo Kuppens: ‘Maar overal moeten we er rekening mee houden dat ook zij Malawianen zijn, met rechten en plichten. Het CfSC heeft al vanaf het begin geprobeerd om een soort tussenpersoon te zijn die ervoor zorgt dat de Islam en het Christendom elkaar beter verstaan en samenwerken. Door onderzoek en het bevorderen van samenwerking en dialoog.’
- Bibliotheek en studiezaal
Op de campus van het Centre for Social Concern is ook een bibliotheek waar scholieren uit de buurt goede literatuur kunnen vinden. De jongeren bezoeken middelbare scholen waar meestal geen bibliotheek is. ‘In de studiezaal kunnen zij rustig studeren. Maar we bieden ook ruimte aan hen die promotie willen maken op hun werk. Zij vinden hier de rust en de boeken die nodig zijn om dit te doen. Sinds kort proberen we ook met e-readers te werken’, aldus Jo Kuppens.
Over Malawi
Malawi is nog altijd een van de armste landen ter wereld. Het land heeft zowat de vorm van de provincie Limburg en ligt tussen Mozambique, Zambia en Tanzania. Het heeft geen grens aan de zee. Dit maakt import en export extra duur vanwege transportkosten.
Sinds 1994 heeft het land een democratisch stelsel, met president, parlement en gerechtelijke macht. Iedere 5 jaar zijn er verkiezingen. Er zijn verschillende instituties die helpen om de democratie op het rechte spoor te houden, zoals een anti-corruptie bureau, ombudsman, auditor generaal enz.
Er is vrijheid van religie. De christelijke kerken hebben het merendeel van de bevolking (77%) als lid, 15% is islamiet en de rest, zo’n 8%, hangt traditionele godsdiensten aan. Over het algemeen zijn de mensen erg gelovig. De katholieke kerk heeft ongeveer 30% van de bevolking als lid en heeft in het begin van de jaren negentig de aanzet gegeven voor verandering, door kritiek te uiten op het dictatoriale bewind van Dr. Hastings Banda. Dit heeft ervoor gezorgd dat mensen nu nog geregeld opkijken naar de kerk. De kerk geeft richting binnen een dikwijls richtingloos bewind. De katholieke kerk in Malawi probeert ook het ‘morele kompas te zijn’ in een land waar de nodige corruptie is….
Er is een vrije pers in Malawi; een pers die niet bang is voor bedreigingen. De gerechtelijke macht is onafhankelijk maar werkt erg langzaam en is dikwijls gehinderd in haar actie vanwege de vele externe ingrepen die terecht en ten onrechte worden opgelegd.
80% Van de bevolking woont op het platteland en leeft van de kleine, niet commerciële, landbouw. Het beschikbare land voor landbouw wordt steeds minder ook vanwege het hoge geboortecijfer en groei van de bevolking. De druk op het milieu is erg hoog, ook in verband met de klimaatsverandering waar Malawi erg veel hinder van ondervindt.
Ondanks de grote problemen die het land kent, zowel op economisch als politiek gebied, ondanks de armoede, maken de mensen altijd een blije indruk. Ze zijn creatief in het vinden van oplossingen op kleine schaal. (Jo Kuppens: ‘Ze veroveren makkelijk je hart.’)
Persoonlijke oproep van Jo Kuppens voor steun aan ‘zijn’ Centrum.
(Over kosten en wensen van het Centrum…)
‘Om dit allemaal te kunnen doen hebben we twee stafleden met een masters diploma. Vier met bachelorsdiploma en verder nog anderen die verschillende diploma’s hebben behaald en de nodige ervaring op hebben gedaan. Twee ervan werden gesponsord door een groep uit Rucphen die zowel voor middelbare- als voor vakopleiding steun hebben verleend. Dit wordt nu afgebouwd en we proberen nieuwe bronnen te vinden die mee willen helpen dit toch voort te zetten.
Dus dat betekent dat elke maand er een flinke salarisrekening voldaan moet worden. We hebben dus steun uit verschillende hoeken, zoals Misereor uit Duitsland, Trocaire uit Ierland, vanuit België, van de Witte Paters, van familie en vrienden. Het betekent ook dikwijls dat we op het einde van de maand moeilijkheden hebben om aan al onze verplichtingen te voldoen.
In veel van onze projecten werken we samen met de Commissie voor Gerechtigheid en Vrede, die namens de Katholieke Kerk onderzoek doet en ook een belangrijke pleidooi bezorger is voor de armen en onderdrukten. Verder ook met de Caritas organisatie en vele andere seculiere organisaties die zich bezighouden met soortgelijk werk.
Manieren om ons werk meer zelf ondersteunend te maken?
Projecten indienen bij partners die ons werk kunnen en willen ondersteunen. Goed werk blijven verrichten. Op tijd rapporteren. De zichtbaarheid van ons centrum tonen. We doen wel goed werk, maar moeten dat ook laten zien.
Inkomen creëren uit kleine duurzame projecten.
Omdat ik nu 50 jaar priester missionaris ben en alles klaar wil maken voor een goede plaatsvervanging, wil ik natuurlijk graag een project overhandigen waar genoeg toekomst in zit. Aan de kant van de nood waaraan het Centrum beantwoordt is er geen twijfel. Echter om de benodigde fondsen ervoor te hebben is iets anders. Vandaar dat ik graag wil aanbevelen:
Projecten die de toekomst van het centrum kunnen garanderen. Als tegelijkertijd de jeugd of andere groepen van deze projecten kunnen profiteren, is dat natuurlijk nog beter.
Ik beschrijf nu in het kort een paar van deze projecten.
Een huis bouwen dat verhuurd kan worden; de kosten van een ruim drie kamer huis van een-verdieping bedragen 24.000euro. Het Centre heeft twee huizen nodig voor staf. De staf betaalt huur en dus komt deze huur weer ten goede aan het centrum. De huizen worden gebouwd op het gebied van het centrum. De staf is goed gehuisvest en het centrum heeft weer wat meer en zekere inkomsten om zijn werk te doen.
Klaslokalen voor biologie en chemie te bouwen, die we verhuren aan omliggende scholen. Dit is een project dat ik al lang overwogen heb. Het houdt in dat wij als centrum, op ons eigen gebied, naast de bibliotheek twee klaslokalen bouwen, die uitgerust zijn voor chemie en biologie. De scholen in de buurt van de wijk Kanengo hebben geen chemie- en biologie klaslokalen omdat die te duur zijn voor de meeste scholen. Het Centre zal ze bouwen, leerkrachten ervoor aantrekken en ze verhuren aan de scholen. Zo vindt het Centre meer inkomen en tegelijkertijd helpt het de jeugd om een beter eindexamen te doen en zo betere kansen te hebben voor hun toekomst. Kosten per klaslokaal: 28,000 euro.
Warehouse (magazijn) ter verhuur aan de lokale industrie. De parochie naast het Centre zoekt naar investeringen in haar bouwproject. Het gaat om 25,000,000 Malawi Kwacha (€ 29,450) Als we dit bedrag kunnen investeren in dit project betekent het dat we elk jaar ook mogen delen in inkomsten en zo beter ons werk kunnen doen.
Naast deze projecten die ons zullen helpen om het werk hier op lange termijn te kunnen verwezenlijken, kunnen organisaties, particulieren en gulle gevers ook helpen met het opzetten van een fonds voor jongeren om hen te helpen met verdere opleidingen zoals
- Een vier jaar durende cursus (universitair niveau) kost ca. vier duizend voor vier jaar. Ongeveer 1150 euro per jaar
- ICT (computer) cursus leidend tot een diploma: 3 jaar voor een bedrag van 550,- euro per jaar
- Hotelopleiding (catering) 3-jaarlijkse cursus: 750,- euro per jaar
- Mecanicien (monteurs) 3 jaarlijkse € 650,- per jaar
- Tailoring (naaicursus) en schoonheidsspecialiste: 3 jaar € 650,- per jaar.
Een van de belangrijkste projecten van ons centrum is ons ‘Mandje van Basis Behoeften’: “basket of basic needs”. Het is erg moeilijk om voor het onderzoek waarop ons pleidooi voor de armen berust, geregelde fondsen te vinden. Het kost ons per jaar 15,000 euro om dit onderzoek te blijven doen. We kunnen hiervan de details gemakkelijk verstrekken. Het centrum heeft dit werk al 14 jaar gedaan. Als dit gekozen zou worden als een project om te ondersteunen zal Malawi daar blij mee zijn.
Conclusie
Ik heb dus een aantal projecten opgesomd. Ik verwacht natuurlijk niet dat u alle projecten zult ondersteunen. Dat zou natuurlijk prachtig zijn, maar ik denk dat iedere organisatie en fonds zijn eigen voorkeuren heeft. Vandaar die opsomming zodat u kunt kiezen.
Persoonlijk zou ik het prachtig vinden als u een project kiest wat het Centrum zal helpen zijn werk te kunnen voortzetten. Het goede en nuttige werk van het Centre for Social Concern verdient het om door te gaan, ook als ik er straks niet meer ben.
U kunt gerust zijn dat de orde van de Witte Paters, de Missionarissen van Afrika dit project van harte ondersteunen. Ze hebben inmiddels een opvolger benoemd die uit Tanzania komt. Als hij straks aantreedt hoop ik dat hij het werk kan doorzetten zoals ik dat jaren gedaan heb. Hij verdient uw volledige steun.
Het werk van Jo Kuppens kan financieel ondersteund worden via overmaking op:
ABN-AMRO t.n.v. Witte Paters
IBAN Nummer NL24ABNA0524547513
Met vermelding: project Pater J. Kuppens Malawi
