WEERT – Dion Huiberts en Bart Maes hebben een minidocumentaire gemaakt over en met de laatste slotzuster, zuster Francisca van de zusters Birgittinessen. Met haar praten ze over het verleden en het heden en bekijken we enkele karakteristieke plekken in abdij Maria hart. Deze minidocu is vanaf zaterdag 16 december bekijken in abdij Maria Hart in de Maasstraat tegelijkertijd met de prachtige kerststallen van de zusters.
Het is een interview met de laatste slotzuster Francisca (77) van de zusters Birgittinessen uit de Weerter Maasstraat. De zusters vestigden zich in 1843 in abdij Maria Hart. In 1856 werd de kapel gebouwd.
Abdij Maria Wijngaard
De abdij werd oorspronkelijk gesticht in 1442 als abdij Maria Wijngaard en in 1525 legde graaf Jacob van Horne de eerste steen voor een nieuwe kloosterkerk die in 1836 overigens weer werd afgebroken. De oorspronkelijke orde ‘de witte nonnen’ werden in 1797 door de Fransen uit het klooster verdreven. De abdij wordt verkocht en er werden woonhuizen van gemaakt. In 1843 werd een deel van het klooster opnieuw betrokken door de (slot)zusters Birgittinessen die er inmiddels 180 jaar onafgebroken wonen en leven.
Birgitta van Zweden
Birgitta van Zweden (1303–1373) was een rooms-katholiek mysticus die wordt vereerd als heilige. Haar feestdag wordt gevierd op 23 juli. In 1999 verhief paus Johannes Paulus II haar tot co-patrones van Europa. Birgitta stichtte de kloosterorden van de birgittinessen en birgittijnen. Ze was de dochter van Birger Persson, adellijk rechter te Finsta, ten zuidoosten van Uppsala in het midden van Zweden. Al als kind had ze dikwijls visioenen. Ze werd in 1316 op jonge leeftijd uitgehuwelijkt aan de edelman Ulf Gudmarsson; zij kregen acht kinderen. Een van deze kinderen (Catharina van Zweden) is eveneens als heilige bekend geworden. Birgitta en haar echtgenoot waren altijd zeer religieus, en nadat ze een bedevaart naar Santiago de Compostella hadden gemaakt, trad Ulf in bij de cisterciënzers.
Birgittinessen
Birgitta begon haar leven als actief religieuze pas toen haar echtgenoot in 1344 overleed. Ze stichtte in 1346 in Vadstena het eerste klooster van de Orde van de Allerheiligste Verlosser, beter bekend als de birgittinessen. Er was ook een mannelijke tak, de birgittijnen, maar die stierven al snel uit en zijn pas eind 20e eeuw in de Verenigde Staten hersticht. Op latere leeftijd verhuisde ze naar Rome en bemoeide zich met de kerkpolitiek.
64 kloosters
De H. Birgitta van Zweden kreeg van Christus de opdracht de Orde van de Allerheiligste Verlosser te stichten. Het eerste klooster zou in Vadstena gevestigd worden. Het moest een dubbelklooster zijn dat bestond uit 60 zusters die dertien priesters hadden, vier diakens en acht lekenbroeders, allen onder leiding van een abdis die de Gezegende Maagd vertegenwoordigde temidden van de 72 leerlingen en de twaalf apostelen met Paulus, bij elkaar 85 personen.
In 1384 werd het klooster te Vadstena ingezegend en al gauw kwam er vele stichtingen waaronder ook in Rosmalen, het klooster Marienwater welke Milla van Campen stichtte. Het werd een bloeiende gemeenschap met een groot scriptorium. Wegens de Reformatie moesten de zusters uitsterven terwijl de broeders moesten vertrekken. Van de Orde door de H. Birgitta gesticht die zo’n 64 kloosters heeft gekend bestaan er nog enkele zuster-kloosters die de stormen hebben overleefd van reformatie, pest en secularisatie.
Communiteit in Weert
In 1965 telde de communiteit in Weert 27 leden, met een abdis als hoofd van het klooster, moeder abdis Maria Juliana Raetsen. Het klooster heeft sindsdien een hele ontwikkeling doorgemaakt. Toen in de loop van de tijd het aantal slotzusters in het Birgittinessenklooster in Weert afnam, werd besloten door abdis Theresia Schreurs om zich te verenigen met de nieuwe tak van de orde die werd gesticht in 1911 door de Heilige Moeder Elisabeth Hesselblad (1870-1957). De nieuwe tak van Orde met het Moederhuis in Rome heeft 55 kloosters over de gehele wereld en telt z’n 700 zusters. In 2006 kwamen jonge zusters vanuit Rome over om de continuïteit aan het Birgittijnse leven in Weert te geven.
Liefdevolle gastvrijheid
Het bekende monastieke motto ora et labora (bidden en werken) is van toepassing op het leven van de zusters. Voor alle zusters is de eerste taak in het leven de toewijding aan de Heer in het gebed. Twee zusters zijn zogenaamde slotzusters: zij bidden en werken achter de muren van het klooster. Zeven van de zusters hebben naast het gebed de zorg voor de gasten op zich genomen. Het is dan ook vanuit een geest van gebed dat zij zich aan hun dagelijkse taken wijden, en vooral proberen om dit met een liefdevolle gastvrijheid te doen.
Birgittinessen onderdeel van Weerter samenleving
Ondanks de rustige leefwijze van de Birgittinessen zijn ze een vast onderdeel in de Weerter samenleving. Nu ook de reductie van de religie in onze omgeving plaatsvindt, worden de ‘zusterkes’ door velen, en vaak in stilte, gevraagd om gebed. Zo blijven ook nu de Birgittinessen een waardevol onderdeel voor de Weerter samenleving.
