‘Vorig jaar hebben we het plan gemaakt en uitgewerkt voor dit Bijzonder Lectoraat’, zegt lector dr. Daniëlle Twardy. ‘Het past naadloos bij de ambities van Zuyd om bij te dragen aan een toekomstbestendige regio met de transitie naar een circulaire economie. Dat klinkt mooi en bedrijven en overheden willen heel graag de slag maken, maar ze weten vaak niet hoe. In het lectoraat bundelen we kennis en gaan we concrete vraagstukken behandelen op het gebied van circulair ondernemen. En vertalen naar concrete oplossingen. Laagdrempelig met interdisciplinaire samenwerking als rode draad.’

Zuyd Perron Circulair Weert

Officieus is het lectoraat al actief sinds februari van dit jaar en wel in Zuyd Perron Circulair Weert op het NS-station in deze stad. Een living lab waar docent-onderzoekers en studenten van Zuyd al werken aan de eerste vraagstukken. Een plek ook waar ondernemers, medewerkers van gemeenten en andere belangstellenden kunnen binnenlopen om informatie in te winnen over circulair ondernemen. ‘Perron Circulair heeft inderdaad een loketfunctie’, aldus Daniëlle Twardy. ‘Hier gaan we ook inspiratiesessies, exposities, lessen en netwerkbijeenkomsten houden en tastbare resultaten laten zien. Hier gaat circulariteit leven.’

Keyport

Een Bijzonder Lectoraat is een kenniskring op een hbo-instelling, die de onderzoeksprogramma’s van een of meerdere bestaande lectoraten aanvult. Lectoraten stimuleren de ontwikkeling, overdracht en circulatie van kennis. Zij doen maatschappelijk relevant toegepast onderzoek en zijn een belangrijke spil in de driehoek onderzoek, onderwijs en praktijk. Een bijzonder lectoraat wordt in samenwerking met een bedrijf of instelling ingesteld. In dit geval is dat Keyport, een samenwerkingsverband van bedrijven, gemeenten en kennisinstellingen in de regio Midden-Limburg.

‘We zijn blij dat we samen met Keyport het nieuwe Bijzonder Lectoraat Creatief en Circulair Ondernemen hebben weten te ontwikkelen’, aldus André Postema die als voorzitter van het College van Bestuur van Zuyd de overeenkomst ondertekende. ‘De start van dit lectoraat is een volgende stap in het proces om de circulaire economie daadwerkelijk te realiseren. We kijken ernaar uit de bedrijven, instellingen en overheden te ondersteunen om de circulaire ambities waar te maken.’

Gé Moonen, voorzitter Keyport: ‘Het Bijzonder Lectoraat Circulair en Creatief Ondernemen zorgt voor de ontwikkeling van nieuwe kennis en inzichten op het gebied van circulair ondernemen en draagt op die manier bij aan het vergroten van de innovatiekracht van bedrijven in de regio Keyport en helpt hen om nieuwe circulaire businessmodellen en technologieën te ontwikkelen.’

Circulaire gemeenten

De ondertekening van de overeenkomst vond vanochtend plaats in cultuur- en onderwijsgebouw Ligne in Sittard, de plek waar het lectoraat officieel is gevestigd. Tijdens de aansluitende conferentie over circulariteit presenteerde Manuel Gaertner een eerste onderzoek van het Bijzonder Lectoraat waarvoor hij bij de 31 Limburgse gemeenten de huidige stand van zaken in de circulaire transitie peilde. De resultaten toonden meteen aan dat het lectoraat de handen vol krijgt: de gemeenten willen wel circulair worden, maar het ontbreekt ze aan kennis, daadkracht en een concreet beleidskader. Gunstige uitzondering is Venray en ook zijn er verschillende losse initiatieven en projecten, maar over het algemeen zijn gemeenten zoekende. ‘Terwijl ze een cruciale functie hebben met regelgeving ondersteuning van het mkb’, aldus de onderzoeker. ‘Met het lectoraat kunnen we partijen bij elkaar brengen om samen aan oplossingen te werken. De circulaire economie waait niet over.’

Praktijkgericht

Tijdens de conferentie met zo’n vijftig deelnemers van met name gemeenten en kennisinstellingen waren er nog twee presentaties. Inge van Roovert en Ruben Smeets van onderzoeksbureau PON & Telos presenteerden de SDG-monitor die een beeld geeft van de duurzaamheidsscore van elke Limburgse gemeente. Oprichtster Klaske Kruk van adviesbureau Circularities, eerder uitgeroepen tot circular hero, schetste een aantal praktijkvoorbeelden die meteen circulaire impact maken. Klaske: ‘Gemeenten kunnen een grote rol spelen in het toekomst bestendig maken van de regio door lokale bedrijven en inwoners te ondersteunen om circulaire stappen te nemen. Op het kennisplatform ‘de Verschilmakers’ kun je allerlei voorbeelden vinden.’

Platform

‘Dat is wat we graag laten zien’, zegt Daniëlle Twardy. ‘Vraagstukken uit de praktijk en oplossingen. Waarbij we zo breed mogelijk kijken vanuit verschillende disciplines. Bijvoorbeeld met input van andere academies van Zuyd waaronder de kunstacademie. Vandaar ook de naam van dit Bijzonder Lectoraat. Het is geen eiland, integendeel. Het is een platform voor verbinding van economische, technische en sociale aspecten van circulariteit.’

Op de foto vlnr: André Postema (voorzitter College van Bestuur Zuyd Hogeschool), Gé Moonen (voorzitter Keyport), Daniëlle Twardy (Bijzonder Lector Creatief en Circulair Ondernemen), Ton Hagelstein (programmamanager en secretaris Keyport) en Dries Lodewijks (directeur economie- en managementopleidingen Zuyd Hogeschool)

Het bericht Bijzonder Lectoraat Creatief en Circulair Ondernemen van start bij Zuyd Hogeschool verscheen eerst op MLA Stories.

Minister Robbert Dijkgraaf van OCW en Regieorgaan SIA – een organisatie die praktijkgericht onderzoek door hogescholen bevordert – hebben bekendgemaakt dat een rijkssubsidie van € 500.000 aan het programma City Deal Kennis Maken>Limburg–Univer©ity (CDKM>Limburg–Univer©ity) is toegekend. Daarnaast leveren de partners zelf ook een bijdrage door middel van financiering en/of de inzet van mankracht. CDKM>Limburg–Univer©ity is een van de tien Nederlandse City Deal-projecten die een subsidie ontvangen. Acht aanvragen kregen nul op rekest.

‘Jeugd betrekken bij actuele thema’s’

Gedeputeerde Stephan Satijn (Economie en Onderwijs): “Praktijkgericht onderwijs is erg belangrijk om voor studenten de brug te slaan tussen theorie en praktijk. Het doet mij deugd dat City Deal Kennis Maken>Limburg–Univer©ity een van de tien programma’s in Nederland is, die met deze subsidietoekenning verder van start kan gaan. Maar liefst vijf Limburgse onderwijsinstellingen gaan hieraan hun bijdrage leveren. In dit programma wordt onze jeugd actief betrokken bij maatschappelijke thema’s die in onze wijken en steden spelen zoals sociale integratie, gezondheid, energietransitie en veiligheid. Ik kijk uit naar de oplossingen en bevindingen die uit deze unieke samenwerking tussen kennisinstellingen, gemeenten, woningcorporaties en andere maatschappelijke organisaties zullen ontstaan.”

Versterking van wijken

Zuyd Hogeschool werkt al sinds 2019 aan versterking van de vitaliteit en toekomstbestendigheid van Maastrichtse wijken via het programma City Deal Kennis Maken>Maastricht. Vanaf het begin van komend studiejaar schaalt Zuyd op naar een regionale samenwerking onder de noemer City Deal Kennis Maken>Limburg– Univer©ity, waarbij studenten instellingsbreed met maatschappelijke partners werken aan het ontwikkelen van oplossingen voor stedelijke vraagstukken. Hierdoor zijn vanaf dit jaar naast de Gemeente Maastricht, ook de Gemeente Heerlen, Gemeente Sittard-Geleen, Gemeente Weert en Gemeente Roermond als partners betrokken.

Uitbreiding samenwerkingsverband

Kern van CDKM>Limburg–Univer©ity is de brede samenwerking tussen kennisinstellingen, overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijven en inwoners om wijken toekomstbestendig en leefbaarder te maken. De komende drie jaar zullen in totaal ongeveer drieduizend studenten van verschillende opleidingen in Urban Living Labs – een soort werk- en ontmoetingsplaats waar burgers, bedrijven, kennisinstellingen, overheidsinstanties en andere maatschappelijke partners samenwerken aan oplossingen voor stedelijke problemen – actief betrokken worden bij vraagstukken over leefbaarheid en vitaliteit in de wijken. Zuyd heeft na de start in Maastricht, als initiatiefnemer en penvoerder zeven andere kennisinstellingen aan het programma verbonden te weten Universiteit Maastricht, Fontys University of Applied Sciences, Yuverta, VISTA college en Porta Mosana College uit Limburg, maar ook TU Delft en Breda University of Applied Science. Daarmee is de gehele onderwijsketen – vo-mbo-hbo-wo – vertegenwoordigd in het programma. Daarnaast zijn de corporaties ZOwonen en Wonen Limburg aangesloten, alsook de vijf eerdergenoemde gemeenten.

‘Meer impact’

‘Het is een goede zaak voor onze regio en de betrokken partijen dat het CDKM-programma uitgebreid wordt van één naar vijf steden’, zegt dr. Nurhan Abujidi, lector Smart Urban Redesign van Zuyd Hogeschool en sinds 2019 drijvende kracht achter CDKM in Limburg. ‘Door de opschaling van het programma zullen we meer impact hebben. Om oplossingen te bedenken voor stedelijke vraagstukken blijkt telkens dat samenwerking tussen studenten en maatschappelijke partners van groot belang is. We zijn er trots op dat we de enige regio zijn waarin het programma uitgerold wordt over vijf steden.’

Urban Living Labs

Al vanaf 2021 is Zuyd gestart met de voorbereidingen voor de opschaling. Naast het Urban Living Lab (ULL) in Maastricht, is Zuyd ook actief met onderwijs- en onderzoeksopdrachten in ULL’s in de gemeente Heerlen (Heerlen-Noord met focus op de wijk GMS (Grasbroek-Musschemig-Schandelen) en de Aurora flat) en Sittard-Geleen (Geleen-Zuid). Naast het integreren van ULL Heerlen en ULL Geleen binnen CDKM>Limburg–Univer©ity worden twee nieuwe ULL’s ontwikkeld in de gemeenten Roermond en Weert. Daarmee komt het totale aantal ULL’s in het programma op vijf. Om goed bij de stedelijke opgaven aan te sluiten, heeft elke ULL een eigen onderzoeksagenda die past bij de gemeentelijke context. Deze onderzoeksagenda en de bijbehorende thematische focus sluiten op hun beurt weer aan bij de SDG-doelstellingen (Sustainable Development Goals) en bieden de mogelijkheid om kennis te ontwikkelen en te verspreiden.

‘Waardevolle ervaringen’

Luc Verburgh, voorzitter College van Bestuur van Zuyd: ‘Ik ben blij dat we met deze subsidietoekenning en het commitment van de partners verder aan de slag kunnen om nog waardevollere wijken in de regio te creëren. CDKM>Limburg–Univer©ity is een omvangrijk en uitdagend programma. Ik kijk ernaar uit om hier samen met alle partners onze schouders onder te zetten. De ervaringen en bevindingen die we hierin opdoen zijn erg waardevol voor de gemeenten, de overige partners en zeker ook voor onze studenten.’

Het bericht Uitbreiding programma voor vitaliseren Limburgse wijken van één naar vijf steden verscheen eerst op MLA Stories.