Op zondag 4 juni is er een rondleiding in de voormalige Aldenborgh (kasteel van de graven van Horne), de huidige Paterskerk. De wandeling start in de grote kerk met een korte presentatie over de geschiedenis van de kerk en de aanwezige grafkelders van de graven van Horne. Aansluitend wordt er een bezoek gebracht aan de onlangs ontdekte grafkelder met daarin een mergelstenen muur, een fundament van kasteel de Aldenborgh. Via de kerk, met het neogotisch monument voor de twee Weerter heiligen Hieronymus en Antonius, Martelaren van Gorcum die in 1572 (450 jaar geleden) werden gemarteld en vermoord, loopt de route verder richting kapel/priesterkoor.
Boven de koorafsluiting, een geschenk van Jan van der Croon, is een orgelkas zichtbaar. Dit orgel is in 1851 gebouwd door Van Dinter. In 1864 bouwde dezelfde firma een rugwerk voor het orgel. In 1921 bouwde de Weerter orgelbouwer Vermeulen een nieuw orgel in de bestaande orgelkas. Het (priester)koor heeft een 17de eeuws barok hoogaltaar met een verwisselbaar altaardoek en achtergelegen kapellen (1930) en Portiuncula kapel (1652). In deze kapel kon je op 2 augustus een Portiuncula-aflaat verdienen, waarmee zielen uit het vagevuur werden verlost. Als bijkomende voorwaarden werd gesteld dat de verkrijger had gebiecht, de communie had ontvangen en het Onze Vader, het Weesgegroet en het Credo had gebeden.
De rondleiding gaat verder in de tuin met de voormalige werkhuizen en brouwerij ‘Het Slot’, gelegen aan de 13de eeuwse slotgracht (onderdeel van de Bocholterbeek). Als afsluiting gaat het gezelschap via een middeleeuwse wenteltrap naar de zolder die eruitziet als een omgekeerd houten schip. Hier zijn de bouwsporen uit het verleden en de geheime schuilkamer van de minderbroeders franciscanen die tijdens de Franse Revolutie in gebruik was te bekijken.
Geschiedenis
De Paterskerk (de Aldenborgh) was een donjon van de Graven van Horne, gebouwd omstreeks 1290. Op 1 juli 1296 sloot Willem II van Horne een verdrag met zijn neef, Gosen van Borne, die heer van Bocholt was. Het betrof een aftakking van de Abeek naar Weert en verder naar Nederweert, om de grachten rond de stad Weert en het kasteel De Aldenborgh van water te voorzien. De hoeveelheid water werd bepaald als doer eyn biecaer loupen kan (biecaer = bijenkorf). Dit werd geregeld door een sluis. In 1481 werd deze hoeveelheid verdrievoudigd.
De Aldenborgh was in de 14de en 15de eeuw het bestuurscentrum van de macht in deze (grensoverschrijdende) regio. Graaf Jacob I van Horne (1433-1488), heer van Altena, Kortessem, Montigny, Weert, Wessem, Bocholt, Cranendonck en Eindhoven schonk deze ‘Aldenborgh’ in 1461 op verzoek van zijn vrouw Johanna van Meurs aan de minderbroeders franciscanen.
Dynastieke grafkerk van de graven van Horne
De paterskerk is de dynastieke grafkerk van de graven van Horne. In de kerk bevindt zich een grafkelder met graaf Jacob I (†1488) en zijn zoon graaf Jacob II (†1502). In het koor van de kerk bevindt zich de grafkelder van Graaf Jan van Horne (†1541), broer van graaf Jacob III en stiefvader van graaf Philippe de Montmorency. Ook zijn vader Joseph de Montmorency (Bologna †1529) zou op verzoek van zijn vrouw Anna van Egmont (1504-1574) in de Paterskerk (deels) herbegraven zijn.
Hieronymus klooster uniek in Nederland
Van slechts 13 van de 57 middeleeuwse kloosters in Nederland is de kerk bewaard. Acht kerken worden nog voor de eredienst gebruikt, waarvan de Paterskerk in Weert de enige middeleeuwse kerk is die sindsdien onafgebroken door de minderbroeders franciscanen wordt gebruikt. Het klooster is sinds 1997 in gebruik als verzorgingshuis en biedt plaats aan 66 bewoners.
Praktische informatie
De rondleiding start op zondag om 11.00 uur, duurt circa twee uur en kost € 15,- per persoon – inclusief een ‘eigen’ kloosterbiertje na afloop. Tickets zijn te reserveren via https://www.weertzzz.nl/product/wandelingen/rondleiding-4juni-paterskerk/.
