Alle Indiane kieke allemaol net zoeë dreûvig as de indiane in Amerika di-j allewiel in reservate motte woeëne, woeë ze vreuger d’n hieële praeri vör eur allein haaje. Woeërum zoeë dreûvig? Ich zelf zit rechs oonger en zeen d’r, ondanks striêdbiêl, nogal aafgepeîgerdj oet. De rêst kiektj ouch meug. Ich heb gein nôsie woeërum. Zoeë te zeen moste ve verplichtj posieëre en dao haaje ve duudelik gein zin in. ‘t Mot in 1945/46 zeen gewaesj, toen ve nog beej Mére Sjoklata, of Mére Primulata, of wi-j ze ouch mocht heite, oppe bewaarschoeël beej de Pruuse Begiêne zoote. ’t Waas ‘ne fènsi-faer met missietentoeënstelling en tombola, as ich mich good memorieër. D’r leepe in eeder gevâl nog mieër van di-j oetgedozje figure oet de kattelieke missiegebiede roond. Deinendânger spuuëldje zich aaf in d’n hoeëf vanne Pruusse Begiêne. Lînks van mich zitj Ubald Berntsen van de wuuëninginrichting. D’r boeëve staon van lînks nao rechs: …??(weit ich neet), Jos Joosten (toendertiêd oet de Observantestraot), Pieter Koppen (van Vilrox, zagte ve vreuger) en Frans Tummers (woeëndje aant Laantje). Vae zoote inne oeërlogsjaore beej di-j nonne oppe bewaarschoeël, en zoote d’r nòg toen dae op ’n indj leep. Wi-jtj zoeë-wiêt woor stoonge d’r inins mânge met ammaol oranje belkes inne gânk van ’t wichterschuuëlke. Det woore appelesjiêne! Onbekindj vör os. De nonne snieëje di-j in kwaarte, met de schel d’r nog aan. Dan koszje di-j lekker oetzoêke. Det haaje ve nog noeëts gepreûftj. Waat ich en nog eeme ângers toen néét lekker voonge waas vés. Op straffe van inne ban gedaon te waere mochte kattelieke op vriêdig gein vleis aete. Vriêdig waas dus vésdaag. Mer klasgenuuëtje MC, ’n maegdje, (Ziên vader dieëj in wiên en ich kom ‘m nog waal ’s tieëge en dan hevve ‘t troeëver) en ich, löszje dae dus neet. In dae-n tiêd woeërt d’r nog smiddes wêrrem gegaete dus sfriêdes vés. As ich dae toês neet hieël óp oot kos ich ‘t laote staon en smiddes gewoeën weer oppe schoeël aan gaon. Mer zoeë waas det neet beej MC. Det kwoom ‘sfriêdessmiddes trök nao de kleuterklas met in ‘t kielzog ziên mooder met de aerpel en vés, daetj neet opgegaete haaj, oppe teluuër. ’t Zat zich in ziên bênkske, de kwak kaoje prak woeërt vuur zien naas gezatte, verkét inne hang gedoedj, en dao zootj dan met det dreigendj gevaarte van zoeën zwèrte non oeëver zich hieëngeboeëge. “En jij blijft hier zitten tot alles op is”, foeterdje di-j. Ich haaj zielsvöl kompassie met MC, en vongtj de reinste wichtermishândeling. Ich zoeëj d’r niks um gaeve as di-j non noow nog int vageveur zoeëj zitte. Mer det bestieët allang neet mieër wieëges schriênendje ongeluifwaerdigheid.
Beej di-j Pruuse Begiêne haadje range en stande binne de orde. D’r woore Soeurs, de oongerste rang, en d’r woore Mères, di-j mendje det ze wat mieër woore. In d’n umgang met deindânger koszje ’t verschîl good mêrreke: nao boeëve lékke en nao oonger traeje.
En inne wichtermes van hallef acht inne statterkêrk leepe di-j begiêne as lieëwetémmers langs de bênk aanne maegdjeskânt op en nieër. Vuurâl nöt kieke. En toen ein maegdje ‘ne kieër most kotse van elléndje en de hostie oet ziêne moond oppe plevuuze veel, barzje zoeë-n non spontaan in bäöke oet oeëver zoeë-völ heiligschennis. Ich hebtj zelf gezeen mer waas neet oonger d’n indrök.
© Frits Weerts / Bullseye Publishing
Boek Stamtäöfelke kopen
‘t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.
