Stamtäöfelkes aflevering 28: Eigesgemaakdje wichterspuuëlkes

“Gaotj reîpe” waas vreuger ’n oetdrökking di-jje gebroêkdje ajje eme wiêt van uch aaf woeëtj hebbe. ’t Jónger vôlk kintj di-j oetdrökking kwaolik, umdet ze neet wieëte waat reîpe és. Op z’n hollands hootj eigelik hoepele, mer toch waas det ângers. ‘nen Hoepel és van roond iêzer of hout. Mer vae reîpdje vreuger métte velg van ’n aoj krak zoonger tuub, zoonger as, dus ouch gein speîke. Mét e stekske inne gluuëf van ’t raad woeë de tuub  gezaete haaj, doedje ge de velg vuuër uch oet en leefst zoeë haard muuëgelik. Kejhaard loupe oppe klûmp, det klepperdje zoeë lekker. Aster ’n stoepplevuus los loog, koszje wul ’s op eure snuffert valle, mét ’n bloodnaas of geschaafdje kni-jje as gevolg, mer waat gooftj asj neme zoog! Di-j klein óngelökskes huuërdje d’r beej en maakdje uch haard.Mer as vader of mooder ‘t zoog woeërt d’r ’n kael opgezatte um te laote huuëre wi-j pien dejje uch haatj gedaon en woeëdje getruuësj waere. Mer woeërum dejje zégktj “gaotj reipe” ajje eme käökmeug zeetj en beej uch vandán wiltj hebbe, kân ich allein verduutse dejje mét reîpe haard en wiêt ewég leeptj. Allewiel zégke ze “Nejtj d’r oet!”. ** Waat ouch lekker völ kebaal maakdje waas kleppere. Twieë eike of buuëke plênkskes van umtreentj drej centemaeter breîd en zoeëwat tieën of twelf centemaeter lânk heeldje tösse eur vînger en dao klepperdje ge mej. Um ze hieël schoeën te laote klînke, mószje de plênkskes aan eîne kopsekânt aan wieërskânte e bitje roond aafschore. Dan raakdje beej ’t kleppere de plênkskes zich allein oppe tup, woeëdoeër de klânk schoeëner woeërt. Ajje dan de aafgerondje tupkes uch nog boeëve de gaasvlam e tikkelke leetj verbörre, haadje ’t summum van klânk waaje d’r oet kosj hale. Hieël ritmische moldieje koszje daomej kleppere wi-j in ‘ne perkussiegroep. Welke jóng deut det nog allewiel en maaktj ze zélf? Di-j koupe zich e drumstél en gaon dao-op lostummere.

Waaje ouch eiges kuntj make és ’n krakepiêp. Uut e tekske vanne flaerestroêk puuëterdje ’t mêrg en dan hejje ’n hôl piêpke. ’t Mót tezégkes ’n hând lânk zeen of daorumtreentj. Dan mójje e stekske sni-jje van eike- of ânger hout waat krek in det piêpke pésj. Eîn indj daovan beklopdje mét ‘nen hamer of steîn en stoeëtdje mej oppe groond, zoeëdet d’r ’n poes aan keumtj. Dan slutj ‘t baeter aaf in det piêpke ajje di-j poes d’r in doetj. De poompstek neume ve det. Ajje de poes  naat maaktj, gieëget nog baeter. (Det heb ich dékser gehuuërdj). Dan bietszje uch beej eur mooder ‘nen aerpel, snietj dae in schiefkes en doetj de oeëpening vanne krakepiep doeër det schiefke. De buis zitj noow dus tow. En noow keumtj de lôl van ‘t spuuël: Ge zétj de poompstek tieëgen eure bóksereem en tréktj de buis haard nao uch tow. De aerpeleschief schutj d’r dan mét ‘ne knal oet. Paaf! Met e bitje mikke scheetdje eme ’n aerpeleschief inne moel. ’t Gieët ouch hieël good mét eikels. Mer dan mójje krek de zjuuste dikdje hebbe um de piêp aaf te sloête. Det schutj waal völ baeter en dao scheetdje ‘ne smaerling mej oet de körseboum. Haaje dao mer neet mótte gaon zitte, want di-j körse zeen van os. Körsepitte kujje ouch gebroêke as minutie , mer dan mójje ’n hieël smaal krakepiêpke make.

** = Hoepel op.

© Frits Weerts / Bullseye Publishing

Boek Stamtäöfelke kopen
‘t Book es te koup beej de bookhândel (Bruna, Primera), de oetgaever Bullseye Publishing en beej Frits zelf (bestelle via e-mail) vör de priês van 24 eurokes.

Vorig artikelEntertainer Sven Ratzke op 12 december te zien in het Munttheater
Volgend artikelMini-symposium ‘Philips van Horne – Malawi’