WEERT – Het Waterschap Limburg is vandaag voortvarend begonnen met de eerste voorbereidingen voor de aanleg van een visvriendelijk gemaal bij de IJzeren Man in Weert. De trek van paling begint binnenkort weer. Maandag kreeg het Waterschap, net als in september meldingen door van palingsterfte door het gemaal.
Aanvankelijk zou Weert deze zomer het eerste visvriendelijke pompgemaal van Limburg krijgen. Die termijn is nu vanwege de lange levertijd van de pompen uitgesteld tot februari.
Het pompgemaal aan de bovenzijde van de recreatieplas, tegenover het ´Botenhuis´ blijkt al jaren op rij een onmogelijk te nemen hindernis voor trekvis zoals paling. De aal probeert via het gemaal weg te trekken naar de voortplantingsgebieden in de Saragossazee. Bij die passage worden ze in de pomp platgedrukt, gemangeld of onthoofd.
Een ongeregelde, maar oplettende bezoeker aan het recreatiegebied informeert het schap al vijf jaar over de soms omvangrijke palingsterfte bij het gemaal. Daarbij gaat het om forse, dode of gewonde alen die in de drie meter hoger gelegen Weteringbeek worden gevonden. Dat gebeurt vooral in periodes tussen september en april wanneer het gemaal water vanuit de IJzeren Man op volle kracht afvoert.
Zonder uitzondering gaat het om grote vissen. Forse dieren van 75 centimeter en meer. Soms om enkele palingen, soms om tientallen. Het zijn zogenaamde schieralen, zilvergrijze, behoorlijk vette nog niet geslachtsrijpe palingen aan het begin van de grote trek naar de paaigebieden 6000 kilometer verderop in de Sargassozee.
Al meer dan vijftig jaar luiden organisaties in Europa de noodklok voor de paling. De stand van de aal zou nog maar een fractie zijn in vergelijking met 30 jaar geleden. De vangsten zijn sinds 1980 teruggelopen met 75 procent. Mogelijke oorzaken worden gezocht in het verlies van leefgebieden, knelpunten bij de trek, verontreiniging met zware metalen, problemen bij de voortplanting. Maar ook omstandigheden die de vissen onderweg ondervinden zoals stuwen en dodelijke waterkrachtcentrales, maar ook predatie en de vangst van vis.
Het probleem wordt onderkend in Europees verband
De ambitie van het Europees Aalbeheerplan gaat uit van een ongehinderde wegtrek van 25 procent nu tot 40 procent in de toekomst´. Deskundigen gaan er van uit dat het herstel van de paling vele generaties in beslag nemen. In dat verband wordt keer op keer gehamerd op het principe van voorzorg.
